Historia Taekwondo
Sztuka walki bez użycia broni jest tak stara jak historia ludzkości. Nasi przodkowie zmuszeni byli rozwijać swą siłę i zręczność, aby zdobyć pożywienie lub bronić się przed napaścią. Później mimo wynajdowania coraz to doskonalszych broni nadal ćwiczyli walkę nieuzbrojonymi rękoma i nogami, zarówno w starożytnym Egipcie, Grecji, Indiach czy Chinach, lecz tylko w krajach azjatyckich miały one podbudowę filozoficzną. Pierwsze udokumentowane fakty świadczące o rozwoju sztuk walki na terenie dzisiejszej Korei sięgają przodków naszej ery. W tym czasie (57 r.p.n.e.– 676 r.p.n.e.) Półwysep Koreański podzielony był na trzy państwa: Koguryo, Silla, Paekche.
Taekwondo Olimpijskie jest sztuką walki wywodzącą się z Korei. Posiada wielowiekową historię, w trakcie której ludzie praktykowali sztukę walki, przekazywaną z pokolenia na pokolenie, w celach samoobrony jak również w niektórych burzliwych momentach historii Korei – w celach narodowo wyzwoleńczych. Na początku XX wieku japońscy kolonialiści zabronili uprawiania taekwondo na Płw. Koreańskim, upatrując w nim czynnik, który mógłby doprowadzić do powstania narodowego przeciwko kolonialnemu rządowi w Korei. Po wyzwoleniu Korei w 1945 roku pojawiła się silna tendencja do odtworzenia tradycyjnych koreańskich sztuk walki. W końcu doprowadziło do powstania Koreańskiego Związku Taekwondo w 1961 roku. Następnie w 1963 roku zostało włączone jako oficjalny sport w 43. Narodowym Festiwalu Sportowym, co zapoczątkowało rozpowszechnienie się taekwondo jako dyscypliny sportowej. W 1966 roku ówczesny prezydent Koreańskiego Związku Taekwondo, Choi Hong Hi zorganizował prywatną organizację o nazwie Międzynarodowa Federacja Taekwondo ( International Taekwondo Federation ), która miała koordynować pracę koreańskich instruktorów poza granicami Korei. Kiedy Choi na stałe opuścił Koreę do Kanady w miejsce Międzynarodowej Federacji Taekwondo powstało nowe ciało: Światowa Federacja Taekwondo (World Taekwondo Federation) powołana przez zjazd delegatów drużyn uczestniczących w I Mistrzostwach Świata w taekwondo w maju 1973r. Organizacja ta była nastawiona na przekształcenie sztuki walki w sport o zasięgu międzynarodowym. Taekwondo jest sportem walki, w którym rywalizuje dwóch zawodników toczących ze sobą pojedynek , podobnie jak to ma miejsce w innych sportach walki, takich jak boks, judo, szermierka czy zapasy. Walka toczona w 8 kategoriach wagowych, była zademonstrowana całemu światu przy okazji turniejów pokazowych w trakcie Igrzysk Olimpijskich w Seulu w 1988r. i w Barcelonie w 1992 roku. Na nazwę taekwondo składają się trzy fonetyczne elementy koreańskie wywodzące się z 3 znaków chińskich:
Tae – oznacza system technik zadawanych stopą,
Kwon – oznacza system technik zadawanych pięścią,
Do – oznacza sztukę, drogę lub metodę wyrażającą osiągnięcie pewnego stanu intuicji w zachowaniu, wynikającej z doświadczenia umysłu i ciała. Jest to dyscyplina sportowa angażująca ruch całego ciała przy użyciu obu rąk i nóg, wpływa również na rozwój osobowości poprzez filozoficzne wartości tej sztuki walki. Walka sportowa prowadzona jest na polu walki ( macie) o wymiarach 12m x 12 m (pole walki 10m x 10m) przez dwóch zawodników zgodnie z określonymi jej przepisami ( system trzech rund po 3 minuty z jednominutową przerwą, w przypadku juniorów: 3 rundy po 2 minuty). W rywalizacji sportowej dozwolone są tylko techniki zadawane pięścią lub stopą w przednią część tułowia oraz stopą w część twarzową głowy.
CO TO JEST TAEKWONDO OLIMPIJSKIE (TAEKWONDO WTF) Taekwondo jest sztuką samoobrony, która rozwinęła się w Korei w ciągu ostatnich dwudziestu stuleci. Jej nazwę tworzą trzy słowa: TAE– oznacza stopę, wyskok lub uderzenie stopą, KNOW– pięść lub uderzenie pięścią, DO– sztukę, drogę lub metodę.
Taekwondo jest więc sztuką walki za pomocą rąk i nóg. Stosuje się w niej uderzenia, pchnięcia, kopnięcia oraz uniki, zasłony, rzuty i dźwignie taekwondo celu obezwładnienia przeciwnika. Systematyczny trening taekwondo poprawia ogólne samopoczucie i prowadzi do równowagi psycho - fizycznej. Kształtuje nie tylko siłę fizyczną i gibkość ciała, ale również wzmacnia odporność psychiczną na stres, co pozwala na zachowanie zimnej krwi w bardzo trudnych sytuacjach.
Taekwondo WTF zadebiutowało w 24 Igrzyskach Olimpijskich w Seulu w turnieju pokazowym w roku 1988. Jako pełnoprawna dyscyplina olimpijska zostało uznane w 1994 r. w trakcie 103 Zgromadzenia Ogólnego MKOL w Paryżu. Na Olimpiadzie w Sydney w roku 2000 rozdano pierwsze oficjalne medale w tej dyscyplinie. Od tego momentu notuje się duże zainteresowanie tą dyscypliną. W Polsce, aby zapewnić uzdolnionej młodzieży możliwość szkolenia na odpowiednim poziomie powołano klasy sportowe szkolące zawodników w Taekwondo WTF. Celem szkolenia dzieci, uzdolnionej sportowo w taekwondo olimpijskim jest jasne określenie sposobów kształtowania ich cech fizycznych i psychicznych, oraz wyposażenia ich w taki zasób umiejętności technicznych i taktycznych, które doprowadzą szkolnych zawodników do mistrzostwa sportowego, oraz ich znaczących sukcesów na arenie krajowej i międzynarodowej w Taekwondo WTF. Współczesne taekwondo jest nie tylko sztuką walki, ale również dynamicznie rozwijająca się dyscyplina sportową.
STRUKTURA TAEKWONDO
Taekwondo jest jednolitym systemem walki, w skład którego wchodzą ściśle określone postawy i ruch kształtujące każdą część ciała w sposób systematyczny i naukowo kontrolowany. Jego postawę tworzą:
Już na początku lat sześćdziesiątych tego stulecia końca XX wieku odbywały się zawody w taekwondo w obecnej formie, były to początkowo Mistrzostwa Korei, Mistrzostwa Azji, później Mistrzostwa USA. Mimo to za początek uznawania taekwondo jako sportu należy przyjąć rok 1973, kiedy to odbyły się I Mistrzostwa Świata, w których udział wzięło 200 zawodników z 19 krajów. Mistrzostwa Świata odbywają się co dwa lata i przeplatane są Mistrzostwami Kontynentów. Kolejnymi zawodami o randze światowej są: Puchar Świata, odbywający się regularnie od 1956 r., oraz Akademickie Mistrzostwa Świata, również od 1986. Polacy pierwszy raz wzięli udział na Mistrzostwach Świata w 1979 r. Pierwszy medal brązowy dla Polski zdobyła Agnieszka Skaradzińska na Mistrzostwach Europy. Powtórzyła ten wynik na kolejnych Mistrzostwach Europy w 1998 r., na tych samych zawodach brązowe medale zdobyli również Paweł Nowak i Justyna Tałan. Dużym sukcesem może się pochwalić Roman Warot zajmując trzecie miejsce w turnieju eliminacyjnym do olimpiady w Sydney w 1999r. Jednak kłopoty związkowe spowodowały, że występ Polaka na tak wielkich rangą zawodach nie doszedł do skutku. Po raz pierwszy na podium Akademickich Mistrzostw Świata stanął wspomniany Roman Warot i Paweł Nowak w 2000r. Wielki sukces odniósł również Marcin Chorzelewski zajmując drugą lokatę na tychże zawodach w 2002r. Jak dotąd największym sukcesem polskiego taekwondo jest zdobycie trzeciego miejsca na Mistrzostwach Świata w 2001r. przez Marcina Chorzelewskiego. Po raz pierwszy w historii polskiego taekwondo olimpijskiego awans olimpijski w 2004 r w Atenach uzyskała zawodniczka Aleksandra Uścińska, która niestety odpadła w pierwszej walce z finalistką tej kategorii wagowej.
Walka w taekwondo odbywa się na macie o wymiarach 12x12m. Wewnątrz znajduje się kwadrat o wymiarach 8x8 m będący polem walki, a część zewnętrzna nosi nazwę pola bezpieczeństwa. Walka odbywa się w systemie trzy – rundowym z jedno minutowymi przerwami miedzy rundami. Mimo, że walka swoim wymiarem czasowym przypomina walkę bokserską to jednak jest ona mniej intensywna, z dłuższymi przerwami między akcjami. Dlatego taekwondo należy zaliczyć do sportu o charakterze wysiłku szybkościowo– siłowym, o przemianach beztlenowo– kwasomlekowym i mieszanych, czyli mieszających się w 3 i 4 zakresie intensywności (H. Sozański 1993 r.), ale mimo to podczas turnieju w kolejnych walkach tętno na końcu trzeciej rundy przekracza nawet 200 u/min. Walka w taekwondo jest oceniana przez sześciu sędziów: jeden mierzący czas, jeden sędzia sekretarz (liczy punkty, przyjmuje protesty), trzech sędziów punktowych, jeden sędzia pola walki (to on steruje walką, wydaje komendy). Po każdym prawidłowo zdobytym punkcie sędziowie punktowi zaznaczają go na specjalnych arkuszach lub naciskają guzik markera jeśli punktacja jest elektroniczna. Ponieważ walka w taekwondo odbywa się w firmie full contakt, zaliczane są uderzenia zadane z odpowiednio dużą siłą. Punkty można zdobywać poprzez uderzenia z nogi (całą powierzchnią stopy lub dolną częścią goleni), oraz z ręki (ciosy proste z zaciśniętą pięścią). Atak dozwolony jest w korpus (w obrębie powierzchni zawartej między linią horyzontalną, biegnącą na wysokości kości policzkowych w dół do linii biegnącej na wysokości główek miednicowych), w który można zadawać uderzenia z ręki i z nogi, oraz twarz (część przednia twarzy, która rozciąga się od czoła w dół do obojczyków, o powierzchni zawartej między uszami. W twarz dozwolone są tylko ataki z nogi. Każde celne trafienie w te powierzchnie liczone jest za jeden punkt.
Pomimo pełnego kontaktu w walce i uderzeń zadawanych z pełną siłą, możliwość odniesienia obrażeń w walce ograniczona jest do minimum. Każda cześć ciała narażona na urazy chroniona jest specjalnymi ochraniaczami: kask– na głowę, hogo – chroniące korpus bez części pleców w pobliżu kręgosłupa, ochraniacze na golenie i przedramiona oraz suspensor na genitalia, dla kobiet dodatkowo ochraniacze na piersi. Dlatego taekwondo jest sportem bezpiecznym z małym odsetkiem poważniejszych urazów. Walkę w taekwondo wygrać można na dwa sposoby: na punkty oraz przez nokaut lub niezdolność przeciwnika do dalszej walki.
Etykieta dojang taekwondo (zbiór zasad zachowania się adeptów taekwondo)
Taekwondo Olimpijskie jest sztuką walki wywodzącą się z Korei. Posiada wielowiekową historię, w trakcie której ludzie praktykowali sztukę walki, przekazywaną z pokolenia na pokolenie, w celach samoobrony jak również w niektórych burzliwych momentach historii Korei – w celach narodowo wyzwoleńczych. Na początku XX wieku japońscy kolonialiści zabronili uprawiania taekwondo na Płw. Koreańskim, upatrując w nim czynnik, który mógłby doprowadzić do powstania narodowego przeciwko kolonialnemu rządowi w Korei. Po wyzwoleniu Korei w 1945 roku pojawiła się silna tendencja do odtworzenia tradycyjnych koreańskich sztuk walki. W końcu doprowadziło do powstania Koreańskiego Związku Taekwondo w 1961 roku. Następnie w 1963 roku zostało włączone jako oficjalny sport w 43. Narodowym Festiwalu Sportowym, co zapoczątkowało rozpowszechnienie się taekwondo jako dyscypliny sportowej. W 1966 roku ówczesny prezydent Koreańskiego Związku Taekwondo, Choi Hong Hi zorganizował prywatną organizację o nazwie Międzynarodowa Federacja Taekwondo ( International Taekwondo Federation ), która miała koordynować pracę koreańskich instruktorów poza granicami Korei. Kiedy Choi na stałe opuścił Koreę do Kanady w miejsce Międzynarodowej Federacji Taekwondo powstało nowe ciało: Światowa Federacja Taekwondo (World Taekwondo Federation) powołana przez zjazd delegatów drużyn uczestniczących w I Mistrzostwach Świata w taekwondo w maju 1973r. Organizacja ta była nastawiona na przekształcenie sztuki walki w sport o zasięgu międzynarodowym. Taekwondo jest sportem walki, w którym rywalizuje dwóch zawodników toczących ze sobą pojedynek , podobnie jak to ma miejsce w innych sportach walki, takich jak boks, judo, szermierka czy zapasy. Walka toczona w 8 kategoriach wagowych, była zademonstrowana całemu światu przy okazji turniejów pokazowych w trakcie Igrzysk Olimpijskich w Seulu w 1988r. i w Barcelonie w 1992 roku. Na nazwę taekwondo składają się trzy fonetyczne elementy koreańskie wywodzące się z 3 znaków chińskich:
Tae – oznacza system technik zadawanych stopą,
Kwon – oznacza system technik zadawanych pięścią,
Do – oznacza sztukę, drogę lub metodę wyrażającą osiągnięcie pewnego stanu intuicji w zachowaniu, wynikającej z doświadczenia umysłu i ciała. Jest to dyscyplina sportowa angażująca ruch całego ciała przy użyciu obu rąk i nóg, wpływa również na rozwój osobowości poprzez filozoficzne wartości tej sztuki walki. Walka sportowa prowadzona jest na polu walki ( macie) o wymiarach 12m x 12 m (pole walki 10m x 10m) przez dwóch zawodników zgodnie z określonymi jej przepisami ( system trzech rund po 3 minuty z jednominutową przerwą, w przypadku juniorów: 3 rundy po 2 minuty). W rywalizacji sportowej dozwolone są tylko techniki zadawane pięścią lub stopą w przednią część tułowia oraz stopą w część twarzową głowy.
CO TO JEST TAEKWONDO OLIMPIJSKIE (TAEKWONDO WTF) Taekwondo jest sztuką samoobrony, która rozwinęła się w Korei w ciągu ostatnich dwudziestu stuleci. Jej nazwę tworzą trzy słowa: TAE– oznacza stopę, wyskok lub uderzenie stopą, KNOW– pięść lub uderzenie pięścią, DO– sztukę, drogę lub metodę.
Taekwondo jest więc sztuką walki za pomocą rąk i nóg. Stosuje się w niej uderzenia, pchnięcia, kopnięcia oraz uniki, zasłony, rzuty i dźwignie taekwondo celu obezwładnienia przeciwnika. Systematyczny trening taekwondo poprawia ogólne samopoczucie i prowadzi do równowagi psycho - fizycznej. Kształtuje nie tylko siłę fizyczną i gibkość ciała, ale również wzmacnia odporność psychiczną na stres, co pozwala na zachowanie zimnej krwi w bardzo trudnych sytuacjach.
Taekwondo WTF zadebiutowało w 24 Igrzyskach Olimpijskich w Seulu w turnieju pokazowym w roku 1988. Jako pełnoprawna dyscyplina olimpijska zostało uznane w 1994 r. w trakcie 103 Zgromadzenia Ogólnego MKOL w Paryżu. Na Olimpiadzie w Sydney w roku 2000 rozdano pierwsze oficjalne medale w tej dyscyplinie. Od tego momentu notuje się duże zainteresowanie tą dyscypliną. W Polsce, aby zapewnić uzdolnionej młodzieży możliwość szkolenia na odpowiednim poziomie powołano klasy sportowe szkolące zawodników w Taekwondo WTF. Celem szkolenia dzieci, uzdolnionej sportowo w taekwondo olimpijskim jest jasne określenie sposobów kształtowania ich cech fizycznych i psychicznych, oraz wyposażenia ich w taki zasób umiejętności technicznych i taktycznych, które doprowadzą szkolnych zawodników do mistrzostwa sportowego, oraz ich znaczących sukcesów na arenie krajowej i międzynarodowej w Taekwondo WTF. Współczesne taekwondo jest nie tylko sztuką walki, ale również dynamicznie rozwijająca się dyscyplina sportową.
STRUKTURA TAEKWONDO
Taekwondo jest jednolitym systemem walki, w skład którego wchodzą ściśle określone postawy i ruch kształtujące każdą część ciała w sposób systematyczny i naukowo kontrolowany. Jego postawę tworzą:
- ćwiczenia formalne (poomse): harmonijne połączenie wszystkich technik obrony i ataku, kształtujące umiejętności walki z jednym lub wieloma przeciwnikami. W ten sposób uczeń może ćwiczyć różne techniki obrony i ataku bez realnego przeciwnika i niebezpieczeństwa.
- walka (kyorugi):
- sterowanej (machu kyorug)i przebiega wg z góry ustalonego schematu jest to zbiór ściśle określonych ataków i technik obrony po wykonaniu trzech kroków (sebon kyorugi), dwóch kroków (dubon kyorugi) i jednego kroku (hanbon kyorugi)
- wolna walka ćwiczebna (yansop kyorugi) przeciwnik staje się realny. Walczący powinien decydować samodzielnie i błyskawicznie.
- walka sędziowana (jayu kyorugi) podlega pewnym ścisłym regółom sportowym
- techniki samoobrony (hosinsul) są zbiorem rozwiązań technicznych składających się z uderzeń, dźwigni i rzutów mających na celu obronę przed atakującym przeciwnikiem. Wymaga najwyższego stopnia koncentracji uwagi, szybkiego reagowania i umiejętności wyczuwania się w zamiary przeciwnika
- rozbicia twardych przedmiotów (kyokpa) jt. tłuczenie desek, cegieł i kawałków skał jest dowodem zdolności skutecznej koncentracji siły w jednym punkcie. Tak naprawdę kyokpa jest najmniej praktykowanym elementem treningu. Właściwie nigdy się jej nie trenuje a wynika ona z innych ćwiczeń treningowych.
- sterowanej (machu kyorug)i przebiega wg z góry ustalonego schematu jest to zbiór ściśle określonych ataków i technik obrony po wykonaniu trzech kroków (sebon kyorugi), dwóch kroków (dubon kyorugi) i jednego kroku (hanbon kyorugi)
Już na początku lat sześćdziesiątych tego stulecia końca XX wieku odbywały się zawody w taekwondo w obecnej formie, były to początkowo Mistrzostwa Korei, Mistrzostwa Azji, później Mistrzostwa USA. Mimo to za początek uznawania taekwondo jako sportu należy przyjąć rok 1973, kiedy to odbyły się I Mistrzostwa Świata, w których udział wzięło 200 zawodników z 19 krajów. Mistrzostwa Świata odbywają się co dwa lata i przeplatane są Mistrzostwami Kontynentów. Kolejnymi zawodami o randze światowej są: Puchar Świata, odbywający się regularnie od 1956 r., oraz Akademickie Mistrzostwa Świata, również od 1986. Polacy pierwszy raz wzięli udział na Mistrzostwach Świata w 1979 r. Pierwszy medal brązowy dla Polski zdobyła Agnieszka Skaradzińska na Mistrzostwach Europy. Powtórzyła ten wynik na kolejnych Mistrzostwach Europy w 1998 r., na tych samych zawodach brązowe medale zdobyli również Paweł Nowak i Justyna Tałan. Dużym sukcesem może się pochwalić Roman Warot zajmując trzecie miejsce w turnieju eliminacyjnym do olimpiady w Sydney w 1999r. Jednak kłopoty związkowe spowodowały, że występ Polaka na tak wielkich rangą zawodach nie doszedł do skutku. Po raz pierwszy na podium Akademickich Mistrzostw Świata stanął wspomniany Roman Warot i Paweł Nowak w 2000r. Wielki sukces odniósł również Marcin Chorzelewski zajmując drugą lokatę na tychże zawodach w 2002r. Jak dotąd największym sukcesem polskiego taekwondo jest zdobycie trzeciego miejsca na Mistrzostwach Świata w 2001r. przez Marcina Chorzelewskiego. Po raz pierwszy w historii polskiego taekwondo olimpijskiego awans olimpijski w 2004 r w Atenach uzyskała zawodniczka Aleksandra Uścińska, która niestety odpadła w pierwszej walce z finalistką tej kategorii wagowej.
Walka w taekwondo odbywa się na macie o wymiarach 12x12m. Wewnątrz znajduje się kwadrat o wymiarach 8x8 m będący polem walki, a część zewnętrzna nosi nazwę pola bezpieczeństwa. Walka odbywa się w systemie trzy – rundowym z jedno minutowymi przerwami miedzy rundami. Mimo, że walka swoim wymiarem czasowym przypomina walkę bokserską to jednak jest ona mniej intensywna, z dłuższymi przerwami między akcjami. Dlatego taekwondo należy zaliczyć do sportu o charakterze wysiłku szybkościowo– siłowym, o przemianach beztlenowo– kwasomlekowym i mieszanych, czyli mieszających się w 3 i 4 zakresie intensywności (H. Sozański 1993 r.), ale mimo to podczas turnieju w kolejnych walkach tętno na końcu trzeciej rundy przekracza nawet 200 u/min. Walka w taekwondo jest oceniana przez sześciu sędziów: jeden mierzący czas, jeden sędzia sekretarz (liczy punkty, przyjmuje protesty), trzech sędziów punktowych, jeden sędzia pola walki (to on steruje walką, wydaje komendy). Po każdym prawidłowo zdobytym punkcie sędziowie punktowi zaznaczają go na specjalnych arkuszach lub naciskają guzik markera jeśli punktacja jest elektroniczna. Ponieważ walka w taekwondo odbywa się w firmie full contakt, zaliczane są uderzenia zadane z odpowiednio dużą siłą. Punkty można zdobywać poprzez uderzenia z nogi (całą powierzchnią stopy lub dolną częścią goleni), oraz z ręki (ciosy proste z zaciśniętą pięścią). Atak dozwolony jest w korpus (w obrębie powierzchni zawartej między linią horyzontalną, biegnącą na wysokości kości policzkowych w dół do linii biegnącej na wysokości główek miednicowych), w który można zadawać uderzenia z ręki i z nogi, oraz twarz (część przednia twarzy, która rozciąga się od czoła w dół do obojczyków, o powierzchni zawartej między uszami. W twarz dozwolone są tylko ataki z nogi. Każde celne trafienie w te powierzchnie liczone jest za jeden punkt.
Pomimo pełnego kontaktu w walce i uderzeń zadawanych z pełną siłą, możliwość odniesienia obrażeń w walce ograniczona jest do minimum. Każda cześć ciała narażona na urazy chroniona jest specjalnymi ochraniaczami: kask– na głowę, hogo – chroniące korpus bez części pleców w pobliżu kręgosłupa, ochraniacze na golenie i przedramiona oraz suspensor na genitalia, dla kobiet dodatkowo ochraniacze na piersi. Dlatego taekwondo jest sportem bezpiecznym z małym odsetkiem poważniejszych urazów. Walkę w taekwondo wygrać można na dwa sposoby: na punkty oraz przez nokaut lub niezdolność przeciwnika do dalszej walki.
Etykieta dojang taekwondo (zbiór zasad zachowania się adeptów taekwondo)
- Będę uprzejmy w dojang na ulicy i w domu.
- Będę punktualny i będę szanował starszych wiekiem i stopniem.
- W czasie zajęć Taekwondo będę myślał tylko o treningu.
- Będę utrzymywał ciało i dobok (strój treningowy) w czystości i gotowości.
- Będę ćwiczył wytrwale aż do osiągnięcia doskonałości w sztuce walki.
- Nie będę używał umiejętności nabytych w dojang poza nim
